Η στραγγαλισμένη επανάσταση

του Λεόν Τρότσκι*




Το βιβλίο του Αντρέ Μαλρό, Οι Κατακτητές, μου έχει σταλεί από διάφορα μέρη και, πιστεύω, ακόμη και σε τέσσερα αντίτυπα, αλλά δυστυχώς το διάβασα μετά από μια καθυστέρηση δεκαοκτώ μηνών ή δύο χρόνων. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην κινεζική επανάσταση, δηλαδή, στο μεγαλύτερο ζήτημα των τελευταίων πέντε χρόνων. Ένα ωραίο και σφιχτοδεμένο στιλ, το διεισδυτικό μάτι ενός καλλιτέχνη, πρωτότυπη και τολμηρή παρατήρηση – όλα προσδίδουν στο μυθιστόρημα μια εξαιρετική σημασία. Αν γράφουμε γι’ αυτό εδώ είναι όχι επειδή το βιβλίο είναι ένα έργο ταλέντου, αν και αυτό δεν είναι αμελητέο γεγονός, αλλά επειδή προσφέρει μια πηγή πολιτικών διδαγμάτων ύψιστης αξίας. Προέρχονται άραγε από τον Μαλρό; Όχι, απορρέουν από την ίδια την εξιστόρηση εν αγνοία του συγγραφέα και μιλούν εναντίον του. Αυτό τιμά τον παρατηρητή και τον καλλιτέχνη, αλλά όχι τον επαναστάτη. Ωστόσο, έχουμε το δικαίωμα να αξιολογήσουμε τον Μαλρό και από αυτή την άποψη· στο όνομά του και πάνω απ’ όλα στο όνομα του Γκαρίν, του άλλου του εγώ, ο συγγραφέας δεν διστάζει να εκθέσει τις κρίσεις του για την επανάσταση.

Το βιβλίο αποκαλείται ένα μυθιστόρημα. Στην πραγματικότητα, έχουμε μπροστά μας ένα μυθιστορηματικό χρονικό της κινεζικής επανάστασης, από την πρώτη περίοδό της ως την περίοδο της Καντόνας. Το χρονικό δεν είναι πλήρες. Το κοινωνικό σφρίγος μερικές φορές λείπει από την εικόνα. Αλλά παρ’ όλα αυτά περνούν μπροστά από τον αναγνώστη όχι μόνο διαφωτιστικά επεισόδια της επανάστασης, αλλά και ξεκάθαρες φυσιογνωμίες που χαράζονται στη μνήμη ως κοινωνικά σύμβολα.

Details
Hits: 1564
τόμος 17

5. Ο χαρακτήρας της Κινεζικής Επανάστασης


Έχουμε αποκτήσει πλέον μια κατανόηση της φύσης της κινεζικής κοινωνίας, δηλαδή, των ειδικών συνθηκών στην Κίνα· αυτή η κατανόηση είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την επίλυση όλων των επαναστατικών προβλημάτων της Κίνας. Είμαστε επίσης σαφείς σχετικά με τους στόχους, τα καθήκοντα και τις κινητήριες δυνάμεις της Κινεζικής Επανάστασης· αυτά είναι τα βασικά θέματα στο παρόν στάδιο της επανάστασης και προκύπτουν από την ειδική φύση της κινεζικής κοινωνίας, δηλαδή, από τις ειδικές συνθήκες της Κίνας. Κατανοώντας όλα αυτά, μπορούμε να καταλάβουμε τώρα ένα άλλο βασικό θέμα της επανάστασης στο παρόν στάδιο, δηλαδή, το χαρακτήρα της Κινεζικής Επανάστασης.
Ποιος, πράγματι, είναι ο χαρακτήρας της Κινεζικής Επανάστασης στο παρόν στάδιο; Είναι μια αστικοδημοκρατική ή μια προλεταριακή-σοσιαλιστική επανάσταση; Προφανώς, δεν είναι το τελευταίο, αλλά το πρώτο.

Details
Hits: 1861
τόμος 17

Καθώς το πρώτο πενταετές πλάνο της Κίνας για την οικονομική ανάπτυξη πλησίαζε στο τέλος του το 1957, υπήρχαν σημάδια αστάθειας, συμπεριλαμβανομένης της μαζικής ανεργίας στις πόλεις και της ανεπαρκούς αξιοποίησης του εργατικού δυναμικού στην ύπαιθρο, δεινά που η εστίαση της Κίνας στην εντατικού κεφαλαίου βαριά βιομηχανία είχε αποτύχει να αντιμετωπίσει.
Η ηγεσία του ΚΚ της Κίνας απάντησε με ένα σχέδιο για την «ταυτόχρονη ανάπτυξη» της βαριάς και της ελαφράς βιομηχανία, το οποίο θα εκπληρωνόταν εξίσου στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο, σε μια βίαιη εκστρατεία για να κινητοποιηθεί ένα μεγάλο μέρος του αγροτικού εργατικού δυναμικού στην εντατικής εργασίας βιομηχανία και την ανάπτυξη των υποδομών. Οι στόχοι ήταν αξιέπαινοι, αλλά πώς επρόκειτο αυτό το μαζικό νέο βιομηχανικό εργατικό δυναμικό να οργανωθεί και να τραφεί;

Details
Hits: 1757
τόμος 17

  

Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 16, Ιανουάριος - Μάρτιος 2015

Δελτίο Τύπου

 

 

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου και οι διαφαινόμενες ανάλογες εξελίξεις και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, θέτουν επί τάπητος τα ζητήματα της αριστερής στρατηγικής. Ζητήματα που αφορούν τη σχέση μεταρρύθμισης και επανάστασης, το μεταβατικό πρόγραμμα, το ενιαίο μέτωπο, τη σύνδεση της σοσιαλιστικής προοπτικής με τα ζητήματα που βάζει η εποχή της παγκοσμιοποίησης και η τωρινή παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού.

Σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα αφιερώνεται ο 16ος τόμος του περιοδικού Μαρξιστική Σκέψη που μόλις κυκλοφόρησε. Ο τόμος έχει τίτλο «Σύγχρονη επαναστατική στρατηγική» και χωρίζεται σε πέντε μέρη.

Στο πρώτο μέρος, «Πηγές - Ιστορία», ο αναγνώστης θα βρει κείμενα των κλασικών του μαρξισμού και άλλων επιφανών μαρξιστών: Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Γκράμσι, Λούξεμπουργκ και Τσέτκιν. Όπως σημειώνεται στον πρόλογο, πρόκειται για θεμελιακά κείμενα που «συμπυκνώνουν την ιστο­ρική εμπειρία του κινήματος», τονίζοντας «την αναγκαιότητα του ξεχωρίσμα­τος της ιστορικής πρωτοπορίας, αλλά και την πολιτική ενιαίου μετώπου και συμμαχιών που αυτή πρέπει να ακολουθεί, τη σημασία της απόκτησης στενών δεσμών με τις μάζες μέσα από τη συμμε­τοχή στους αγώνες και τα κινήματά τους, την καταπολέμηση των αριστερίστικων και σεκταριστικών λογικών». Περιλαμβάνονται επίσης οι «Θέσεις για την τακτική» του 4ου Συνεδρίου της Κομιντέρν και μια ανάλυση των επεξεργασιών του 4ου Συνεδρίου από τον Τζ. Ριντέλ. 

Στο μέρος «Παγκοσμιοποίηση και σοσιαλιστική προοπτική» περιλαμβάνεται ένα κοινό κείμενο των Γ. Τόλιου και Χρ. Κεφαλή, με θέμα τα προβλήματα της επαναστατικής στρατηγικής στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, καθώς και κείμενα των Κ. Λαπαβίτσα, Τζ. Τσουνάρα και Ντ. Κοτζ εστιασμένα στο φαινόμενο της χρηματιστικοποίησης και των δυνατοτήτων αμφισβήτησης του καπιταλισμού που ανοίγει η παρούσα κρίση.

Το μεταβατικό πρόγραμμα και οι συνδέσεις στρατηγικής και τακτικής εξετάζονται σε ένα παραπέρα μέρος, «Προβλήματα της μετάβασης», από τους Σ. Σεφεριάδη, Δ. Κατσορίδα, Μ. Σκούφογλου και Β. Λιόση, ενώ ο Ε. Μάλο αναλύει τα προβλήματα των διεθνών σχέσεων με αναφορά στον Γκράμσι.

Η κινηματική εμπειρία των τελευταίων χρόνων προσεγγίζεται στο μέρος «Σύγχρονα κινήματα» από τους Π. Μακρίδη (Κίνημα των Πλατειών), Τ. Γιαννόπουλο (αντιναζιστικό κίνημα) και Δ. Καλτσώνη (επαναστατικές εμπειρίες στη Λατινική Αμερική). Και το τεύχος ολοκληρώνεται με δυο κείμενα πάνω στο δίλημμα «Μεταρρύθμιση ή Επανάσταση». Η Χ. Σκοτ αναλύει την αντιπαράθεση Λούξεμπουργκ - Μπερνστάιν, ενώ ο Ντ. Γκλουκστάιν αναφέρεται στην ευρύτερη σύγκρουση ανάμεσα στον επαναστατικό μαρξισμό και το ρεφορμισμό.

Για περισσότερες πληροφορίες, Εκδόσεις Τόπος, Πλαπούτα 2 και Καλλιδρομίου, 11473 Αθήνα, τηλ. 210 8222835, This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.. Βιβλιοπωλείο, τηλ. 210 3221580.

 

Details
Hits: 1712

Μαρξιστική Σκέψη, τόμος 15, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2014


Δελτίο Τύπου


Στα προβλήματα του μαρξισμού στη στροφή από τον 20ό στον 21ο αιώνα αφιερώνεται ο νέος τόμος 15 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει συνεισφορές Ελλήνων και ξένων θεωρητικών για μια ποικιλία πλευρών και προβλημάτων του μαρξισμού.
Η δογματοποίηση του μαρξισμού για πολλές δεκαετίες μετά το θάνατο του Λένιν και η πληθώρα νέων φαινομένων στην πορεία του καπιταλισμού στις τελευταίες δεκαετίες, σε συνδυασμό με τις ανατροπές του 1990 στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» απαιτούν μια ριζική ανανέωση της μαρξιστικής θεωρίας. Δεν είναι λιγότερο σημαντική η πρόκληση που θέτουν στον μαρξισμό η τεράστια πρόοδος της επιστήμης και της γνώσης σε όλα τα πεδία, αλλά και οι ανάγκες της αντιπαράθεσης στα ιδεολογήματα της κυρίαρχης ιδεολογίας. Πώς όμως αυτή η ανανέωση θα συνδυαστεί με τη συνέχεια της μαρξιστικής παράδοσης, ώστε να μην οδηγηθεί σε αποτυχία και εγκατάλειψη των βάσεων του μαρξισμού, όπως συχνά συνέβηκε στο παρελθόν;
Σε μια προσπάθεια να υποκινηθούν οι σχετικές αναζητήσεις τόσο από την άποψη της συνέχισης όσο και της ανακαίνισης του μαρξισμού, ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει άρθρα για σημαντικούς μαρξιστές του 20ού αιώνα: Λένιν, Λούξεμπουργκ, Κάουτσκι, Τρότσκι, Μπουχάριν, Λούκατς, Μπρεχτ. Η Χέλεν Σκοτ συγκρίνει τις θέσεις του Λένιν και της Ρόζα Λούξεμπουργκ, ενώ ο Ντέιβιντ Ρέντον κάνει μια αποτίμηση της συνεισφοράς του Κάουτσκι. Ο Παναγιώτης Βογιατζής αναλύει την Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης του Τρότσκι, ενώ ο Κώστας Σκορδούλης ασχολείται με την εισήγηση του Μπουχάριν στο Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας της Επιστήμης στο Λονδίνο, 1931. Ακολουθούν τρία κείμενα των Ε. Χ. Καρ, Τζορτζ Πάρκινσον και Λίας Ρότσια-Δήμου για τον Λούκατς και το μέρος ολοκληρώνεται με μια μελέτη του Σάββα Στρούμπου για τον Μπρεχτ.
Στο δεύτερο μέρος ο αναγνώστης θα βρει κείμενα για σύγχρονες πτυχές της ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Οι Πραμπχάτ Πατνάικ, Τζον Μπέλαμι Φόστερ, Τόμας Τένγκελι-Έβανς και Σον Σέγιερς αναλύουν πλευρές της μαρξιστικής θεωρίας του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού στο φως των εξελίξεων των τελευταίων δεκαετιών, ασκώντας πολεμική στις εναλλακτικές, μη μαρξιστικές αναλύσεις των Νέγκρι και Χαρντ, κ.ά. Ο Δημήτρης Καλτσώνης εξετάζει το πρόβλημα της δημοκρατίας στο νέο αιώνα, ενώ οι Τζέρεμι Σμιθ και Ρομπ Γουίλκι κριτικάρουν τα μεταμοντέρνα αστικά και μικροαστικά ρεύματα. Τέλος, ο Χρήστος Κεφαλής προσεγγίζει τα ζητήματα της διαλεκτικής σε σύνδεση με την επανάσταση του 20ού και 21ου αιώνα στις φυσικές επιστήμες.
Όπως τονίζεται στο εισαγωγικό του τόμου: «Το νέο ανοίγει τελικά το δρόμο του μόνο όταν ο δρόμος αυτός φωτίζεται και γίνεται σαφής, όταν σκιαγραφούνται έγκυρα και έγκαιρα ο ιστορικός προορισμός και οι τρόποι για την υπερνίκηση των εμποδίων, όταν παραμερίζονται οι συγχύσεις… Ο ρόλος της πρωτοπόρας θεωρίας, του μαρξισμού στην εποχή μας, είναι να εκπληρώνει αυτήν ακριβώς την προαπεικόνιση του μέλλοντος, ενεργώντας ως φορέας και ζωντανή έκφρασή του μέσα στο παρόν».
Πληροφορίες: Εκδόσεις Τόπος, Πλαπούτα 2 και Καλλιδρομίου , This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it., τηλ. 210 8222835, βιβλιοπωλείο τηλ. 210 3221580.




Details
Hits: 2754
δελτίο τύπου τόμος 15