Ντάνιελ Τανούρο, Η μαρτυρία από τη Φουκουσίμα: πυρηνική ενέργεια σημαίνει πυρηνική καταστροφή

του Ντάνιελ Τανούρο*

Αυτό που συνέβηκε ήταν εντελώς προβλέψιμο: άλλο ένα μεγάλο πυρηνικό “ατύχημα”. Την ώρα της συγγραφής, δεν είναι ακόμη βέβαιο αν θα πάρει τις διαστάσεις μιας καταστροφής παρόμοιας με το Τσερνομπίλ, αλλά αυτή είναι η κατεύθυνση προς την οποία τα πράγματα, αλίμονο, μοιάζει να εξελίσσονται. Αλλά είτε εξελιχθεί σε μια τεράστια καταστροφή είτε όχι, είμαστε και πάλι αντιμέτωποι με μαρτυρία ότι η τεχνολογία δεν μπορεί ποτέ να είναι 100% ασφαλής. Οι κίνδυνοι είναι τόσο τρομακτικοί που το συμπέρασμα είναι φανερό: είναι επιτακτικό να εγκαταλειφθεί η πυρηνική ενέργεια, και να γίνει αυτό όσο το δυνατό πιο σύντομα. Αυτό είναι το πρώτο μάθημα της Φουκουσίμα, το οποίο εγείρει εντελώς θεμελιώδη κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, απαιτώντας μια αληθινή διαμάχη σε όλη την κοινωνία για μια εναλλακτική επιλογή προς το καπιταλιστικό μοντέλο της απεριόριστης ανάπτυξης.

Μια επικίνδυνη τεχνολογία


Το Windscale το 1957, το Three Mile Island το 1979, το Τσερνομπίλ το 1986, το Tokai Mura το 2000 και τώρα η Φουκουσίμα. Ο κατάλογος των ατυχημάτων στα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας συνεχίζει να μεγαλώνει. Απλά δεν μπορούσε να είναι αλλιώς και δεν χρειάζεται να είσαι καθηγητής πυρηνικής φυσικής για να καταλάβεις γιατί.
Ένα πυρηνικό εργοστάσιο δουλεύει με παρόμοιο περίπου τρόπο με μια χύτρα, με τα στοιχεία μέσα στη χύτρα να αντιστοιχούν στις ράβδους καυσίμων στο πυρηνικό εργοστάσιο. Αν δεν υπάρχει νερό στη χύτρα και τα στοιχεία υπερθερμανθούν, υπάρχει πρόβλημα, και με τον ίδιο κατά πολύ τρόπο οι κεντρικές ράβδοι καυσίμου πρέπει συνεχώς να είναι βυθισμένες σε νερό. Ο ατμός που παράγεται από το προκύπτον νερό που βράζει γυρίζει τουρμπίνες που παράγουν ηλεκτρισμό. Το εργοστάσιο καταναλώνει μεγάλες ποσότητες νερού, η κυκλοφορία των οποίων διασφαλίζεται με αντλίες.
Αν οι αντλίες τεθούν εκτός χρήσης, το νερό εξαντλείται και οι υπερθερμασμένες ράβδοι αρχίζουν να αποσυντίθεται. Αν δεν προστεθεί γρήγορα νερό, η θερμότητα που παράγεται από την αντίδραση στις ράβδους είναι τέτοια που λιώνουν και πέφτουν στη βάση της δεξαμενής (η οποία αντιστοιχεί στο θάλαμο μιας χύτρας). Αυτή η δεξαμενή με τη σειρά της περικλείεται σε ένα διπλό δακτύλιο ασφάλειας· όλοι αναγνωρίζουμε το εξωτερικό περίγραμμα του αντιδραστήρα. Αν αυτό δεν αντέξει την έντονη θερμοκρασία των λιωμένων ράβδων και σπάσει, ραδιενέργεια απελευθερώνεται στο περιβάλλον, με μοιραίες συνέπειες.

Μια εύθραυστη τεχνολογία


Η αντίδραση που εμφανίζεται σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο είναι μια αλυσιδωτή αντίδραση: πυρήνες ουρανίου βομβαρδίζονται με νετρόνια, και όταν απορροφά ένα νετρόνιο, ένας πυρήνας ουρανίου διασπάται στα δυο και απελευθερώνει ένα μεγάλο ποσό ενέργειας (πυρηνική διάσπαση) ενώ επίσης απελευθερώνει περισσότερο νετρόνια, και το καθένα από αυτά μπορεί να προκαλέσει τη διάσπαση ενός άλλο πυρήνα ουρανίου. Αφού αρχίσει η αντίδραση, συνεχίζεται μόνη της. Ο μόνος τρόπος να ελεγχθεί και να παρακολουθηθεί η θερμοκρασία είναι να παρεμβληθούν ανάμεσα στις ράβδους καυσίμου μεταλλικές ράβδοι που μπορούν να απορροφούν νετρόνια χωρίς να προκαλούν διάσπαση. Αυτό μπορεί να ψύξει τον πυρήνα του αντιδραστήρα. Αλλά αυτή η ψύξη απαιτεί χρόνο, κατά τον οποίο οι ράβδοι καυσίμου πρέπει να μείνουν βυθισμένοι στο νερό, αλλιώς μπορεί να υπερθερμανθούν.
Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας επαναλαμβάνουν ακούραστα ότι ο μηχανισμός είναι εξαιρετικά ασφαλής, ιδιαίτερα επειδή, στην περίπτωση αποτυχίας της κύριας τροφοδοσίας, οι αντλίες μπορεί να εφοδιαστούν με ενέργεια χάρη σε γεννήτριες έκτακτης ανάγκης. Το δυστύχημα στη Φουκουσίμα δείχνει ότι αυτές οι διαβεβαιώσεις δεν αξίζουν πολλά: εξαιτίας του σεισμού, οι σταθμοί προκάλεσαν αυτόματα μια αλυσιδωτή αντίδραση, όπως θα μπορούσε να αναμένεται σε τέτοιες περιστάσεις. Δεν υπήρχε λοιπόν ενέργεια για να λειτουργήσουν οι αντλίες. Οι γεννήτριες θα έπρεπε να έχουν ενεργοποιηθεί αυτόματα, αλλά δυστυχώς ήταν εκτός λειτουργίας, πνιγμένες από το τσουνάμι. Το ψυκτικό νερό ήταν ανεπαρκές, καθώς οι ράβδοι καυσίμου εκτέθηκαν από 1,8 μέτρα ως πάνω από 3 μέτρα (για ένα συνολικό μήκος 3,71 μέτρων). Αυτή η υπερθέρμανση προκάλεσε μια υπερπίεση και μια χημική αντίδραση (ηλεκτρόλυση του ψυκτικού υγρού) η οποία παρήγαγε υδρογόνο. Οι τεχνικοί τότε απελευθέρωσαν τον ατμό για να αποφύγουν την έκρηξη της δεξαμενής, αλλά το υδρογόνο προφανώς εξερράγη στον αντιδραστήρα, προκαλώντας την κατάρρευση του θόλου του κτιρίου, και ο ατμός ελευθερώθηκε στο περιβάλλον. Αυτό το σενάριο επαναλήφθηκε όπως φαίνεται σε ένα δεύτερο αντιδραστήρα.

Ακριβώς όπως στο Τσερνομπίλ


Αφού η διανομή πόσιμου νερού διακόπηκε από το τσουνάμι, οι τεχνικοί χρησιμοποίησαν νερό από την παρακείμενη θάλασσα. Αρκετοί αμερικανοί ειδικοί έχουν πει ότι αυτό ήταν μια τυπική “πράξη απόγνωσης”. Σύμφωνα με αυτούς, θυμίζει τις μάταιες προσπάθειες να αποφευχθεί η τήξη του αντιδραστήρα στο Τσερνομπίλ, όταν υπάλληλοι του εργοστασίου και ηρωικοί εθελοντές έριχναν σκόνη και τσιμέντο πάνω στον αντιδραστήρα, παίζοντας με τις ζωές τους. Το επίπεδο ραδιενέργειας μετρημένο 80 χιλιόμετρα από τη Φουκουσίμα είναι ήδη περισσότερο από 400 φορές πάνω από τα επιτρεπτά επίπεδα. Έξι γενναίοι ιάπωνες δημοσιογράφοι εξοπλισμένοι με μετρητές Γκάιγκερ επισκέφτηκαν το Δημαρχείο της Φουτάμπα, δυο χιλιόμετρα απόσταση από το εργοστάσιο, και βρήκαν ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας ξεπερνούσαν την ικανότητα μετρήσεων μερικών από τις συσκευές τους! Τώρα, εκτιμάται ότι ένας ιάπωνας πολίτης δέχεται κάθε ώρα μια δόση ραδιενέργειας που θεωρείται αποδεκτή σε ένα χρόνο.
Όπως το γαλλικό δίκτυο “Sortir du nucléaire” είπε σε μια δήλωση, «θέλουν να πιστέψουμε ότι ένα δραματικά υψηλό επίπεδο ραδιενέργειας σε μια πλατιά περιοχή γύρω στο εργοστάσιο, δεν έχει δραματικές συνέπειες για την υγεία». Δεν πρέπει να πιστέψουμε τις δηλώσεις για ανοσία στο νέφος: το προηγούμενο του Τσερνομπίλ έδειξε ότι ένα ραδιενεργό νέφος μπορεί να μολύνει τεράστιες περιοχές. Όλα εξαρτώνται από τη δύναμη με την οποία τα σωματίδια εκτινάσσονται στην ατμόσφαιρα. Στην περίπτωση μιας πολύ βίαιης έκρηξης, τα ραδιενεργά στοιχεία μπορεί να εκτοξευθούν στο ύψος των αέριων ρευμάτων, των ισχυρών ανέμων που επικρατούν σε μεγάλα ύψη. Σε αυτή την περίπτωση, το νέφος θα μπορούσε να επηρεάσει περιοχές πολύ μακριά από τη Φουκουσίμα.

Δυο αγωνιώδη ερωτήματα


Η ραδιενέργεια προέρχεται κυρίως από δυο στοιχεία: το Ιώδιο 131 και το Καίσιο 137. Και τα δυο είναι υψηλά καρκινογόνα, αλλά το πρώτο έχει ένα χρόνο ζωής στην ατμόσφαιρα περίπου οχτώ ημερών, ενώ το δεύτερο παραμένει ραδιενεργό για περίπου 300 χρόνια. Την Κυριακή, 13 Μάρτη, πάνω από 200.000 άνθρωποι εκκενώθηκαν. Οι αρχές διακήρυξαν μια ζώνη αποκλεισμού 20 χιλιομέτρων γύρω από τον πρώτο αντιδραστήρα στη Φουκουσίμα, και 10 χιλιομέτρων από το δεύτερο. Η παρουσία του Καίσιου 137 είναι ιδιαίτερα ανησυχητική.
Η ακριβής πληροφόρηση λείπει. Η Εταιρεία Ηλεκτρικής Ενέργειας του Τόκιο (TEPCO) και οι ιαπωνικές αρχές πιθανότατα κρύβουν ένα μέρος της αλήθειας. Τα δυο πιο ανησυχητικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι αν η τήξη των ράβδων ελέγχεται ή αν συνεχίζεται, από τη μια μεριά, και επίσης αν η δομή που περιέχει τη δεξαμενή θα εκραγεί. Σύμφωνα με τον Κεν Μπέργκερον, έναν πυρηνικό φυσικό που έχει δουλέψει σε προσομοιώσεις ατυχημάτων σε πυρηνικά εργοστάσια, αυτή η δομή «είναι ασφαλώς ισχυρότερη από το Τσερνομπίλ, αλλά πολύ λιγότερο συγκριτικά με το Three Mile Island». Οι ειδικοί δεν κρύβουν την ανησυχία τους. «Αν δεν ανακτήσουν συνολικό έλεγχο, θα μετακινηθούμε από μια μερική σε μια πλήρη τήξη, θα είναι μια καθολική καταστροφή», είπε ένας ειδικός (Le Monde, 13 Μάρτη, 2011).
Αλλά το χειρότερο απ’ όλα θα ήταν η τήξη του πυρήνα του δεύτερου αντιδραστήρα, που εξερράγη στις 13 Μάρτη. Πραγματικά, το καύσιμο είναι ΜΟΧ, ένα μείγμα εξαντλημένου οξειδίου του ουρανίου και πλουτώνιου 239. Το πλουτώνιο 239 είναι στην πραγματικότητα ένα προϊόν ανακύκλωσης αποβλήτων στα συμβατικά πυρηνικά εργοστάσια. Η ραδιενέργειά του είναι εξαιρετικά υψηλή και ο χρόνος ημιζωής του ( ο αριθμός χρόνων που χρειάζεται για να μειωθεί στο μισό το επίπεδο της ραδιενέργειας) εκτιμάται σε 24.000 χρόνια. Οι Ιάπωνες είναι οικείοι με αυτό το στοιχείο και τις επίφοβες συνέπειές του: η πυρηνική βόμβα που ρίχτηκε στο Ναγκασάκι στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου βασιζόταν στο Πλουτώνιο 239.

Ένας μη αποδεκτός κίνδυνος


Μετά την καταστροφή του Τσερνομπίλ, οι υποστηρικτές της πυρηνικές ενέργειας έλεγαν ότι η χαμηλού επιπέδου σοβιετική τεχνολογία, τα ελλιπή πρότυπα ασφάλειας και η γραφειοκρατική φύση του συστήματος ήταν η βάση του ατυχήματος. Αν τους πιστέψουμε, τίποτα παρόμοιο δεν μπορούσε να συμβεί σε εργοστάσια βασισμένα στην καλή καπιταλιστική τεχνολογία, ιδιαίτερα όχι σε “δημοκρατικές” χώρες όπου η νομοθεσία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα. Σήμερα βλέπουμε ότι αυτοί οι ισχυρισμοί δεν αξίζουν δεκάρα.
Η Ιαπωνία είναι μια χώρα με υψηλή τεχνολογία. Έχοντας πλήρη επίγνωση του σεισμικού κινδύνου, οι ιαπωνικές αρχές έχουν επιβάλει αυστηρά πρότυπα για την κατασκευή εργοστασίων. Ο Αντιδραστήρας 1 στη Φουκουσίμα περιλάμβανε μάλιστα ένα διπλό σύστημα ασφάλειας, με μερικές γεννήτριες να προμηθεύονται με καύσιμο και άλλες να λειτουργούν με γεννήτριες. Κανένα δεν ωφέλησε, επειδή η πιο εξελιγμένη τεχνολογία και τα πιο αυστηρά πρότυπα ασφάλειας ποτέ δεν θα προσφέρουν μια απόλυτη εγγύηση, με δοσμένη την πιθανότητα των φυσικών καταστροφών, των εγκληματικών πράξεων από παράφρονες τρομοκράτες (για να μην πούμε για το ανθρώπινο λάθος). Μπορεί να περιορίσουμε τους κινδύνους της πυρηνικής ενέργειας, αλλά δεν μπορούμε να τους απομακρύνουμε πλήρως. Αν είναι σχετικά μικροί, αλλά ο αριθμός των εργοστασίων αυξάνεται, όπως συμβαίνει τώρα, ο απόλυτος κίνδυνος μπορεί να αυξηθεί.
Είναι πολύ σημαντικό να υποδείξουμε ότι αυτός ο κίνδυνος είναι μη αποδεκτός επειδή είναι ανθρώπινης προέλευσης, είναι αποτρέψιμος, και είναι το αποτέλεσμα επενδυτικών αποφάσεων που παίρνονται από μικρούς κύκλους ανθρώπων, επικεντρωμένων στα κέρδη τους χωρίς κατάλληλη δημοκρατική διαβούλευση του λαού. Το να γράφεις ότι «τα πυρηνικά ατυχήματα στην Ιαπωνία υπολείπονται πολύ από το να κοστίζουν την απώλεια τόσο πολλών ζωών όσο το τσουνάμι», όπως έλεγε το κύριο άρθρο της Le Soir του Βελγίου, σημαίνει να αγνοείς την ποιοτική διαφορά ανάμεσα σε μια αναπόφευκτη φυσική καταστροφή και μια εντελώς αποτρέψιμη τεχνολογική καταστροφή. Το να προσθέτεις ότι «όπως κάθε περίπλοκη βιομηχανική διαδικασία, η παραγωγή ενέργειας από το άτομο έχει ένα ουσιώδη κίνδυνο» (στο ίδιο) επίσης αγνοεί την ιδιαιτερότητα του πυρηνικού κινδύνου, που περιλαμβάνει το γεγονός ότι αυτή η τεχνολογία έχει το δυναμικό να εξαλείψει το ανθρώπινο είδος από προσώπου γης. Πρέπει αδυσώπητα να καταρρίψουμε και να εκθέσουμε αυτούς τους τύπους δικαιολογιών, που αντανακλούν την τεράστια πίεση που ασκείται σε όλα τα επίπεδα από το λόμπι της πυρηνικής βιομηχανίας.

Ο κίνδυνος στην πόρτα μας


Αν οι ειδικοί δεν κρύβουν την ακραία ανησυχία τους, οι πολιτικοί επιδεικνύουν την ηλιθιότητά τους. Ρωτημένος το απόγευμα της 12ης Μάρτη, ο γάλλος Υπουργός Βιομηχανίας, ο κ. Μπεσόν, είπε ότι αυτό που συμβαίνει στη Φουκουσίμα είναι «ένα σοβαρό ατύχημα, όχι μια καταστροφή». Για να δικαιολογήσει τη δική του φιλο-πυρηνική πολιτική, ο βρετανός Υπουργός Ενέργειας, ο Κρις Χιουν, δεν βρήκε τίποτα καλύτερο να πει από το να υποδείξει την ασθενικότητα του σεισμικού κινδύνου στο Ηνωμένο Βασίλειο, προσθέτοντας ότι θα αντλήσουν μαθήματα από αυτό που συμβαίνει στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου ώστε, τελικά, η ασφάλεια θα γίνει ακόμη καλύτερη. Αυτά τα ίδια θλιβερά επιχειρήματα χρησιμοποιούνται σε παραλλαγές από όλες τις κυβερνήσεις που έχουν αποφασίσει είτε να συνεχίζουν την πορεία (Γαλλία) ή έχουν προσηλυτιστεί (Ιταλία) ή αμφισβητούν τις πολιτικές πυρηνικής ενέργειας που έχουν καθιερωθεί κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης μετά το Τσερνομπίλ (Γερμανία, Βέλγιο). Στόχοι: να εμποδιστεί ο πανικός και έτσι να εμποδιστεί μια νέα κινητοποίηση του αντιπυρηνικού κινήματος από το να ματαιώσει τα φιλόδοξα σχέδια πυρηνικής ανάπτυξης που υπάρχουν σε παγκόσμια κλίμακα.
Το να αποκαλέσουμε αυτά τα επιχειρήματα μη πειστικά θα ήταν μια υποτίμηση. Στη Δυτική Ευρώπη, ιδιαίτερα, ο φόβος είναι παραπάνω από δικαιολογημένος. Στη Γαλλία, ηγέτη στο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας, οι αντιδραστήρες δεν ικανοποιούν τα σεισμικά πρότυπα αναφοράς. Σύμφωνα με το δίκτυο “Sortir du nucléaire”, η Γαλλική Εταιρεία Ενέργειας (EDF) έφτασε μάλιστα να πλαστογραφήσει τα σεισμικά δεδομένα για να αποφύγει να πρέπει να αναγνωρίσει και να επενδύσει τουλάχιστον 1,9 δις ευρώ για να ανταποκριθεί ο αντιδραστήρας στα πρότυπα ασφάλειας. Εντελώς πρόσφατα, τα δικαστήρια απέρριψαν μια αίτηση για κλείσιμο του Fessenheim (Αλσατία), του παλιότερου γαλλικού πυρηνικού αντιδραστήρα, επίσης ευρισκόμενου σε μια περιοχή υψηλού σεισμικού κινδύνου. Στο Βέλγιο, οι Doel and Tihange είναι σχεδιασμένοι να αντέχουν σεισμούς μεγέθους 5,7 ως 5,9 της κλίμακας Ρίχτερ. Ωστόσο, από το 14ο αιώνα, αυτές οι περιοχές έχουν δοκιμάσει τρεις σεισμούς μεγέθους πάνω από 6.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν πια αρκετοί μηχανικοί με ειδική εκπαίδευση στη διεύθυνση πυρηνικών εργοστασίων, και το σχέδιο πυρηνικής εκκένωσης μεριμνά μόνο για εκκένωση μιας περιοχής 10 χιλιομέτρων γύρω από ένα εργοστάσιο, που είναι εντελώς ανεπαρκής. Η επιμήκυνση του ενεργού χρόνου ζωής των εγκαταστάσεων είναι μια άλλη πηγή ανησυχίας. Τώρα βρίσκεται στα 50 χρόνια, ενώ αυξάνουν τα ατυχήματα σε εργοστάσια με μόνο 20 χρόνια ύπαρξης. Έτσι, εξαιτίας της ηλικίας τους, 19 από τους γαλλικούς αντιδραστήρες έχουν ανεπίλυτες ανωμαλίες στα συστήματα ψύξης τους, το ίδιο που συνέβηκε στην Ιαπωνία.

Μια κοινωνική επιλογή


Πρέπει να εγκαταλείψουμε την πυρηνική ενέργεια, όσο πιο πλήρως και γρήγορα το δυνατό. Αυτό είναι εντελώς εφικτό τεχνικά, και θα πρέπει να σημειωθεί παρεμπιπτόντως ότι η αποδοτικότητα της πυρηνικής ενέργειας είναι πολύ χαμηλή (τα δυο τρίτα της ενέργειας χάνονται σαν θερμότητα). Η διαμάχη είναι κυρίως πολιτική, μια διαμάχη που θέτει τελικά την κοινωνία αντιμέτωπη με μια επιλογή πολιτισμού. Γιατί εδώ είναι η ουσία του προβλήματος: πρέπει να καταργήσουμε σταδιακά την πυρηνική ενέργεια και, ταυτόχρονα, να εγκαταλείψουμε τα ορυκτά καύσιμα, την κύρια πηγή της κλιματικής αλλαγής. Σε μόλις δυο γενιές, τα ανανεώσιμα πρέπει να γίνουν η μόνη μας πηγή ενέργειας.
Ωστόσο, η μετάβαση στα ανανεώσιμα απαιτεί τεράστιες επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικές λύσεις, ώστε οι πηγές εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου να γίνουν όλο και πιο δευτερεύουσες. Στην πράξη, η ενεργειακή μετάβαση είναι μόνο δυνατή αν η ζήτηση ενέργειας μειωθεί δραματικά, τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Στην Ευρώπη, αυτή η μείωση θα πρέπει να είναι γύρω στο 50% ως το 2050. Μια μείωση αυτού του μεγέθους δεν είναι εφικτή χωρίς μια σημαντική μείωση στην υλική παραγωγή και τις μεταφορές. Αυτό σημαίνει ότι μια τέτοια μετάβαση είναι αδύνατη στο καπιταλιστικό σύστημα, επειδή η επιδίωξη του κέρδους κάτω από το μαστίγιο του ανταγωνισμού σημαίνει αύξηση, δηλαδή καπιταλιστική συσσώρευση, η οποία αναπόφευκτα οδηγεί σε μια αυξανόμενη ποσότητα αγαθών, ασκώντας αυξανόμενη πίεση στους πόρους.
Αυτός είναι ο λόγος που όλες οι αποκρίσεις στην κλιματική αλλαγή που παρουσιάζουν οι καπιταλιστές βασίζονται στην τεχνολογία μαθητευόμενων μάγων, από την οποία η πυρηνική είναι η ναυαρχίδα. Το ενεργειακό σενάριο της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας είναι αποκαλυπτικό σε αυτή τη συνάφεια: προτείνει να τριπλασιαστεί ο αριθμός πυρηνικών σταθμών ως το 2050, το οποίο θα περιλάμβανε ένα νέο εργοστάσιο ισχύος γιγαβάτ κάθε βδομάδα. Αυτό είναι τρέλα, απλή και καθαρή.
Μια εναλλακτική επιλογή σε αυτό το φαύλο σύστημα είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Απαιτεί να παράγουμε λιγότερο, το οποίο σημαίνει ένα δραστικό περιορισμό των ωρών εργασίας, και συνεπώς μια ανακατανομή του πλούτου. Επίσης περιλαμβάνει τη συλλογική ιδιοκτησία της ενέργειας και του χρήματος, επειδή τα ανανεώσιμα είναι πιο ακριβά από άλλες πηγές και θα παραμείνουν έτσι, τουλάχιστον για 20 χρόνια. Απαιτεί σχεδιασμό σε όλα τα επίπεδα, από το τοπικό στο παγκόσμιο, για να ισορροπηθούν τα δικαιώματα του Νότου στην ανάπτυξη με την οικολογική ισορροπία. Τελικά απαιτεί την εκπλήρωση του οικοσοσιαλιστικού εγχειρήματος, μιας κοινωνίας που παράγει για την ικανοποίηση πραγματικών ανθρώπινων αναγκών, δημοκρατικά καθορισμένων, σε συμφωνία με τους ρυθμούς και τη λειτουργία του οικοσυστήματος.
Χωρίς μια τέτοια εναλλακτική επιλογή, η καπιταλιστική αύξηση θα προκαλεί πάντα περισσότερες καταστροφές χωρίς να μεριμνά για τις κοινωνικές ανάγκες. Αυτό είναι, τελικά, το τρομερό μάθημα της Φουκουσίμα.

*Ο Ντανιέλ Τανούρο είναι οικοσοσιαλιστής περιβαλλοντολόγος και αρθρογράφος. Το παρόν κείμενο εμφανίστηκε στη La gauche, 14/3/2011, και αναπαράχθηκε στο διαδικτυακό περιοδικό International Viewpoint.

 

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση